هوش تجاری
چکیده مقاله
هوش تجاری Business Intelligence، به دانشی گفته میشود که حاصل تجزیهوتحلیل اطلاعات یک شرکت یا سازمان است. این فرآیند به مدیران و صاحبان مشاغل، اطلاعات عملی ارائه میکند. هوش تجاری، به کمک این دادهها، درباره عملکرد بخشهای مختلف یک سازمان یا شرکت، تعداد خریدوفروشها، عوامل مؤثر بر روند فعالیتهای سازمان و… اطلاعات منسجم و ارزشمندی ارائه میدهد که میتواند به مدیران کسبوکار در تصمیمگیریها کمک کند.
همچنین سیستم هوش تجاری برای تغییر وضع موجود و بازگشت سریعتر سرمایه، راهکارهایی را ارائه میدهد.
فهرست مطالب این مقاله
هوش تجاری
• دلاِیل اقتصادی
• دنبال نمودن اهداف کاراِیی سِیستم کاربردی
• افزاِیش رقابتها
• تجارت الکترونِیکی
• حماِیت از تصمیمگیریهای سِیستم کاربردی
• کثرت مشترِیان
• نِیاز به آنالِیز عملِیات سِیستم
• صحت و دقّت اطلاعات حاصل از سِیستم
• دسترسی به دادههای بهنگام شده
• کاهش هزِینه
• رضاِیت کاربران نهاِیی در مقاِیسه با کالاهای مشابه
• نیاز به پاسخگویی سریع به پرسشهای تحلیلی کاربران
• نیاز به اطلاعات بروز، جاری و با جزئیات
• نیاز به تعیین الگوهای خرید مشتریان، تجزیهوتحلیل سبد خرید بازار، پیشگویی میزان خرید الکترونیکی مشتریان از طریق و …
روشهای استفاده از هوش تجاری
• Data Mining
• Dw
• Intelligent Agent
• OLTP
• OLAP
• IDSS
• ERP
• SCM
سایر تعاریف از هوش تجاری
عبارت است از بُعد وسِیعی از کاربردها و تکنولوژی برای جمعآوری داده و دانش جهت تولِید پرسوجو در راستای آنالِیز Enterprise برای اتخاذ تصمیمات تجاری دقِیق و هوشمند.
ِیک هوش تجاری بر اساس ِیک معماری Enterprise تشکیلشده و در قالب OLAP (پردازش تحلِیلی برخط)، به تحلِیل دادههای تجاری و اتخاذ تصمِیمات دقِیق و هوشمند میپردازد.
هوش تجاری، نه بهعنوان ِیک محصول و نه بهعنوان ِیک سِیستم، بلکه بهعنوان ِیک معماری موردنظر است که شامل مجموعهای از برنامههای کاربردی و تحلِیلی است که به استناد پایگاههای داده عملِیاتی و تحلِیلی به اخذ و کمک به اخذ تصمِیم برای فعالیتهای هوشمند تجاری میپردازند.
انتظار دارِیم که ِیک سِیستم BI، آنالِیز داده را به کمک آنالِیز آماری و بر مبنای ِیک پاِیگاه داده تحلِیلی مِیسّر سازد.
پردازش تحلیلی برخطOLAP
سرویسهایی که از پایگاه داده تحلیلی بهمنظور پاسخگویی سریع به پرسشهای تحلیلی کاربران استفاده میکنند، عبارت است از مجموعهای از نرمافزارها برای اکتشاف و تحلیل سریع دادههای مبتنی بر یک شیوه چندبعدی با چندین سطح از مجموع سازی Aggregation جهت تسریع و آسانسازی تصمیمگیری
آسان شدن تصمیمگیری
قابلیت هدایت تحلیلها بدون نیاز به یک زبان پرس و جوی اصلی یا فهم ساختار زیرین بانک اطلاعاتی حاصل میشود.
سریعترشدن تصمیمگیری نیز ازاینجهت است که مجموع دادهها برای درخواستهای متداول از پیش محاسبهشده است و بهاصطلاح دادهها، Pre-Aggregate شدهاند،
بنابراین زمان محاسبه کاهشیافته و پاسخگویی به پرسوجوهای پیچیده تحلیلی بهسرعت امکانپذیر خواهد بود.
پایگاه داده تحلیلی DW و پردازش تحلیلی بر خط OLAP ازجمله عناصر ضروری در سیستمهای تصمیمیار به شمار میآیند.
دادههای مورداستفاده در این تراکنشها دادههای بهروز، جاری و با جزئیات است : پردازش تراکنشها، مشتمل بر انجام عملیات روزانه مانند خریدوفروش و عملیات بانکی و مانند آن.
پایگاههای داده عملیاتی (DB)، منبع دادهای سیستمهای OLTP هستند.
پایگاههای داده عملیاتی رایج شامل دادههای بروز و جاری، جهت انجام عملیات روزانه ثبت، حذف، بهروزرسانی و مشاهده دادهها هستند.
• عبارت دادهکاوی به فرآیند تحلیل نیمهخودکار پایگاه دادههای بزرگ، بهمنظور یافتن الگوهای مناسب اطلاق میگردد.
• همانند کشف دانش در هوش مصنوعی (که آن را یادگیری ماشین هم مینامند )، یا تحلیل آماری، دادهکاوی هم سعی دریافتن قوانین و الگوها از دادهها دارد.
• دادهکاوی ازاینجهت که با حجم عظیم اطلاعاتی، که اغلب روی دیسک ذخیرهشده است روبروست، با یادگیری ماشین و آمار متفاوت است.
• دادهکاوی با کشف دانش در پایگاههای داده سروکار دارد.
پایگاه داده تحلیلیData Warehouse
Warehouse پایگاه داده تحلیلی، مخزن دادهای متمرکز، جمعآوریشده از منابع اطلاعاتی مختلف و ناهمگن در یک محدوده وسیع زمانی است و برای پشتیبانی از سیستمهای تصمیمیار DSS استفاده میشود.
DW از پایگاههای داده عملیاتی و یا سایر منابع دادهای توزیعشده سازمانها و ارگانهای متفاوت تهیه میشود.
پایگاه داده تحلیلی بستر مناسبی فراهم میآورد که دادهها بهمنظور پاسخگویی به پرسشهای تحلیلی بهصورت بایگانیشده، سرجمع شده و سازمانیافته، ذخیره شوند.
پایگاه داده تحلیلی شامل دادههایی است که برای انجام تصمیمگیریها و تحلیلها مناسب است.
پایگاه داده تحلیلی عبارت است از مخزن داده جمعآوریشدهای از منابع اطلاعاتی:
مختلف، توزیعشده، احتمالاً ناهمگون، تحت یک ساختار چندبعدی، بهصورت یکپارچه، پاکسازیشده، موضوع گرا، سرجمع شده، غیرقابل تغییر و در محدود زمانی مشخص طولانی در دسترس بوده.
دادههای موجود در پایگاه داد تحلیلی، غیرقابل تغییر، یعنی فقط خواندنی هستند و توسط کاربران قابلتغییر نیستند.
وظیفه اصلی و مهمترین کاربرد پایگاههای داده تحلیلی انجام پردازشهای تحلیلی برخط OLAP میباشد.
متناظر این عمل در پایگاههای داده عملیاتی، انجام و پاسخگویی به تراکنشهای کاربران است که پردازشهای تراکنشی برخط OLTP نامیده میشود.
قبل از پایگاه داده تحلیلی، Repository داریم که جزئی ازBI است.
اولین وظیفه DW در معماری BI عبارت است از سازماندهی Repository دانش و Repository داده که از منابع مختلف به دست میآید.
خصوصیات پایگاه داده تحلیلی عبارت است از :
• یکپارچه: پالایش، سازگار نمودن، همسانسازی و یکپارچه نمودن دادههای استخراجشده از منابع دادهای مختلف و احتمالاً ناهمگون (مثلاً سازگاری قوانین نامگذاری)
• موضوع گرا: سازمانیافته پیرامون موضوعی خاص، مانند محصول، مشتری و یا کالا
• سرجمع شده: دادههای آن تحلیلی بوده و برای تصمیمگیریها نامناسب میباشند.
• غیرقابل تغییر: عدم وجود عملیات بهروزرسانی (تراکنشی) و بهکارگیری نوسازی برای به هنگام سازی (عدم نیاز به پردازش تراکنشها، مکانیزمهای ترمیم، و کنترل همزمانی )
• در محدود زمانی مشخص طولانی: محدوده زمانی بهمراتب طولانیتر نسبت به سیستمهای عملیاتی و وجود صریح یا ضمنی عنصر زمان در هر ساختار کلیدی
• بسیار حجیم: با توجه به اینکه محدوده زمانی وسیعی را پوشش میدهند، بسیار حجیم میباشند.رضاِیت کاربران نهاِیی در مقاِیسه با کالاهای مشابه
سیستمهای تصمیمیار، سیستمهایی هستند که به مدیران در امر تصمیمگیری کمک میکنند.
برای این منظور از تکنیکهایی مانند دادهکاوی و سرویسهایی مانند OLAP کمک میگیرند.
پایگاه داده تحلیلی DW و پردازش تحلیلی بر خط OLAP ازجمله عناصر ضروری در سیستمهای تصمیمیار به شمار میآیند.
سیستمهای تصمیمیار هوشمند، سیستمهای تصمیم یاری هستند که مبتنی بر تکنیکهای هوشمندند.
عامل Agent نرمافزاری است که عمل میکند و قادر به تأثیرگذاری بر محیط است بهطوریکه منجر به فعالیت و یا تغییر حالت میشود. همانند یک فعالیت شیمیایی، فیزیکی و یا بیولوژیکی .
عامل ابزاری هوشمند برای رسیدن به هدف است .
عامل خودمختار است و بهتنهایی قادر به تصمیمگیری است.
عامل عبارت است از موجودیتی که واکنش دارد و بهطور خودمختار کنش انجام میدهد.
عاملهای هوشمند بایستی قادر به انجام کارها در دنیای واقعی باشند بهطوریکه اعمال هدفداری را انجام دهند و نیز بایستی قادر به زندگی و عمل در دنیای واقعی باشند .
Supply Chain حرکت منابع تجاری (مواد و اطلاعات و سرویسها ) از مواد خام و از طریق کارخانهها و انبارها تا مشتریان نهایی.
همچنین شامل سازمانها و فرآیندهایی است که این محصولات، اطلاعت و سرویسها را تولید و تحویل مشتریان نهایی میدهند.
Supply Chain شامل فعالیتهای متعددی ازجمله خریدوفروش و تدارکات و حملونقل و اداره و کنترل مواد خام و برنامهریزی و کنترل تولید و انبار و کنترل لیست اموال و توزیع و تحویل و…
Enterprise Resource Planning
بسته نرمافزاری کاربردی ERP یک مجموعه از ماژولهای یکپارچه آماده راهاندازی از پیش طراحیشده و از پیش مهندسیشدهای است که تمام فرایندهای تجاری سازمان را پوشش میدهد.
ERP را میتوان بهعنوان نرمافزار یکپارچهای تعریف نمود که دارای اجزا و یا ماژولهایی برای برنامهریزی، تولید، فروش، بازاریابی، توزیع، حسابداری، مدیریت منابع انسانی، مدیریت پروژه، مدیریت موجودی، مدیریت خدمات و نگهداری و تعمیرات، مدیریت حملونقل و بازرگانی الکترونیک است.
معماری و ساختار ERP بهگونهای است که یکپارچگی و جامعیت اطلاعات سطح سازمان را فراهم نموده و جریانی روان از اطلاعات بین بخشهای مختلف سازمان فراهم میآورد.
چطور ERP باعث بهبود عملکرد سازمان میشود؟
از طریق بهبود روشی که سازمان سفارشهای مشتری را دریافت کرده آنها را پردازش مینماید.
ERP سفارش مشتری را میگیرد و مسیری نرمافزاری برای تکمیل این فرم سفارش و طی شدن مراحل مختلف آن بهصورت خودکار فراهم میکند.
این رویای ERP است، ولی واقعیت کمی خشنتر است.
مشکل اصلی
مردم دوست ندارند تغییر کنند، و ERP از آنها میخواند روش کارشان را عوض کنند.
خود نرمافزار اهمیت بسیار کمتری از صورت گرفتن تغییرات درروند کار سازمان دارد.
اگر نرمافزاری تهیه و نصب کنید، بدون آنکه تغییری درروند کار افراد سازمان خود ایجاد نمایید، ممکن است هیچیک از مزایای ERP را به دست نیاورید، و حتی برعکس، ممکن است نرمافزار جدید باعث کندتر شدن کار آنها شود.
پنج دلیل اصلی برای استفاده از ERP ها وجود دارد:
• یکپارچه کردن اطلاعات مالی
• یکپارچه کردن اطلاعات سفارش مشتری
• استاندارد کردن و سرعت دادن به فرآیند تولید
• کاهش اسناد کاغذی
• استاندارد کردن اطلاعات منابع انسانی
منابع
business intelligence (BI)
Top 15 Business Intelligence Tools in 2022: An Overview
جمع بندی
برای برنامههای کاربردی هوش تجاری با نیازمندیهای خاص ازجمله استفاده از دادههای غير ساختیافته مثلاً کاوش در متن و محتوا و صوت و… نياز به گسترش فعالیتها و نقشها در قالب گامهای توليد مناسب است.
نقشه راه هوش تجاری اساساً يک راهنمای چرخه حيات پروژه برای ايجاد برنامههای کاربردی تصميميار هوش تجاری با استفاده از دادههای ساختیافته است.
آکادمی نیک درس امیدوار است که بتواند گامی کوچک در کمک به شما عزیزان برای به دست آوردن مهارت در حرفههای مختلف داشته باشد.
قدر تکتک لحظهها را بدانید و شادباشید.
- همه دوره ها
- دانشگاهی
دیدگاهتان را بنویسید